Sposób myślenia i działania każdego pracownika
Kultura bezpieczeństwa żywności w organizacji - co oznacza i jak ją zbudować? Jakie zmiany w tym zakresie znajdziemy w BRC v. 9?
Kultura bezpieczeństwa żywności to stosunkowo nowe pojęcie w sektorze spożywczym, a co za tym idzie w wymaganiach systemów zarządzania jakością i bezpieczeństwem żywności. W międzynarodowym standardzie bezpieczeństwa żywności BRC Food temat istoty kultury bezpieczeństwa żywności pojawił się w wydaniu 8, a jego szerokie rozwinięcie zostało przedstawione w wydaniu 9.
Najnowsze wydanie standardu BRC Food v. 9 będzie obowiązywać od 1 lutego 2023 roku, a więc konieczne jest spełnienie wymagań względem kultury bezpieczeństwa żywności. Aby realizacja tego zadania była łatwiejsza, chcemy przybliżyć obszar kultury bezpieczeństwa żywności.
Definicja kultury bezpieczeństwa żywności
W załączniku 10 BRC Food v. 9 przedstawiono definicje kultury w zakresie bezpieczeństwa i jakości żywności jako dominujące w zakładzie postawy, wartości i/lub przekonania związane ze znaczeniem bezpieczeństwa produktu i zaufaniem do systemów bezpieczeństwa produktów, procesów i procedur stosowanych przez zakład.
Zatem kultura bezpieczeństwa żywności w organizacji (zakładzie przemysłu spożywczego) to sposób myślenia i działania każdego pracownika podczas swojej codziennej pracy. Dotyczy to zarówno pracowników najwyższego szczebla, kierowników, kontrolerów jakości, pracowników produkcji i każdego innego pracownika.
Kultura bezpieczeństwa żywności to postawa pracownika, jego wartości oraz przekonania, że żywność, którą wytwarza przedsiębiorstwo jest całkowicie bezpieczna dla konsumenta, za co jest współodpowiedzialny i w pełni tego świadomy.
Dlaczego kultura bezpieczeństwa żywności jest ważna dla organizacji?
Stałe podnoszenie poziomu kultury bezpieczeństwa przez organizacje znacznie wpływa na zminimalizowanie ryzyka dla bezpieczeństwa wyprodukowanych produktów. Poprzez poprawną postawę i zachowania podczas codziennych obowiązków pracownik ma realny wpływ na jakość i bezpieczeństwo wyrobów, w szczególności gdy „nikt nie widzi”.
Doskonale wiemy, jak wyprodukowanie produktów nie spełniających wymagań jakościowych może wpłynąć na opinie klienta, a co najgorsze wpłynąć np. na jego zdrowie przez spożycie wyrobu niezgodnego.
Zatem organizacja z silnie zbudowaną kulturą bezpieczeństwa żywności udowadnia poprzez jakość swoich produktów, iż wytwarzanie bezpiecznej żywności jest jej priorytetem.
Jak zmierzyć poziom kultury bezpieczeństwa żywności w organizacji?
Pomiar poziomu kultury bezpieczeństwa żywności pozwala nam dostrzec siłę lub słabość kultury w organizacji. Jednak czy jest sens mierzyć ten poziom, jeśli w zakładzie od wielu lat jest wdrożony i utrzymywany np. system BRC Food lub IFS Food – a więc wymagania dotyczące kultury bezpieczeństwa żywności zostały spełnione?
Otóż tak, warto mierzyć ten poziom regularnie i poddawać analizie, gdyż mimo posiadanych procedur, instrukcji czy bardzo dobrych wyników audytów to postawa i zachowanie człowieka w danej sytuacji ma wpływ na sukces działania (bezpieczną żywność) czy też na porażkę, która może nieść za sobą bardzo duże konsekwencje.
Pomocne zatem w pomiarze kultury bezpieczeństwa żywności będą kwestionariusze lub ankiety. Takie narzędzia należy zastosować dla wszystkich pracowników organizacji począwszy od najwyższego szczebla. Dla łatwiejszej jak i dokładniejszej analizy kwestionariuszy warto zastosować podział na obszary, kryteria gdzie pewne zachowania, postawy wobec kultury żywności się stosuje. Takimi kryteriami mogą być pracownicy, kierownictwo oraz samoocena.
Dzięki zatasowaniu odpowiednich stwierdzeń dotyczących kultury osoba wypełniająca zaznacza według osobistego odczucia ocenę zgodności ze stwierdzeniem w skali np. od 1 do 5. Wyniki pomiaru poddane analizie pozwolą organizacji uzyskać wiedzę dotyczącą m.in.:
- stopnia ważności, priorytetu bezpieczeństwa żywności dla pracowników organizacji,
- czy wdrożone procedury, instrukcję itp. mają odpowiednie zastosowanie w kwestii produkowanej bezpiecznej żywności,
- świadomości ryzyka dotyczącego higieny i bezpieczeństwa żywności,
- zakresu współodpowiedzialności za bezpieczeństwo żywności,
- stopnia zaangażowania kierownictwa w odniesieniu do bezpieczeństwa żywności,
- stopnia zaangażowania pracowników produkcyjnych w produkcji bezpiecznej żywności,
- komunikacji między pracownikami w zakresie bezpieczeństwa żywności,
- konieczności poszerzania wiedzy poprzez szkolenia, doskonalenie.
Dostarczona wiedza na temat poziomu kultury bezpieczeństwa żywności pozwoli organizacji podjąć odpowiednie działania, aby stworzyć silniejszą kulturę bezpieczeństwa żywności.
Jak wzmocnić siłę kultury bezpieczeństwa żywności w organizacji?
Każdy z nas słyszał powiedzenie: „przykład idzie z góry”. Zatem aby organizacja posiadała silną kulturę bezpieczeństwa żywności, koniecznością jest pełne zaangażowanie kierownictwa. Najwyższy szczebel musi dawać przykład swoich zachowań, postaw względem bezpieczeństwa żywności, aby pozostali pracownicy również taką drogą podążali.
Wzmocnienie kultury bezpieczeństwa żywności można osiągnąć również poprzez szkolenia. Świadomość i wiedza, jak pewne zachowania czy działania mogą wpłynąć na żywność jest nieoceniona. Pracownik musi rozumieć, jakie są zagrożenia w produkcji żywności i jak na nie reagować.
Bardzo pomocne mogą być szkolenia z systemu HACCP, które pozwolą zrozumieć ważność poszczególnych działań i ich istotę w produkcji żywności.
Poprawa komunikacji poprzez tworzenie dobrego zespołu pracowników to również droga do wzmocnienia kultury w organizacji. Otwartość i zaufanie pozwoli na uniknięcie braku zgłoszeń problemów dotyczących bezpieczeństwa żywności wynikające ze strachu poniesienia konsekwencji.
Zmiany w zakresie kultury bezpieczeństwa żywności w BRC wersja 9. Na co należy zwrócić uwagę?
Najnowsza wersja standardu BRC Food jeszcze bardziej rozwija zagadnienie kultury bezpieczeństwa żywności w organizacji, zachęcając do zrozumienia jej ważności oraz ciągłego rozwoju. Już w pierwszym wymaganiu podstawowym rozszerzono zakres zaangażowania najważniejszego kierownictwa w stałe doskonalenia kultury bezpieczeństwa żywności i jakości.
Dodatkowo poszerzone zostało wymaganie względem ustanowienia polityki jakości, która również powinna zawierać zobowiązania względem ciągłego doskonalenia kultury bezpieczeństwa i jakości żywności.
Rozwinięty został również zakres planu doskonalenia bezpieczeństwa żywności, który został doprecyzowany m.in. o jasną i otwartą komunikację, szkolenia, informacje zwrotne od pracowników, zachowania pozwalające kształtować kulturę oraz pomiar wyników działań. Plan ten należy poddawać przeglądowi oraz zmieniać raz do roku, jak również w razie potrzeby.
Szersze omówienie zmian w zakresie kultury bezpieczeństwa żywności mogą Państwo uzyskać dzięki naszemu szkoleniu o zmianach w normie BRC Food v. 9, na które serdecznie zapraszamy.
Podsumowując, silna kultura bezpieczeństwa żywności w organizacji to gwarancja wyprodukowania bezpiecznej i wysokiej jakości produktu. Szerokie zmiany w BRC Food v. 9 na ten temat świadczą o ważności tego zagadnienia, gdyż mimo istnienia organizacji z certyfikowanymi standardami wciąż występują przypadki wycofań produktów z rynku ze względu na zagrożenia dla zdrowia człowieka. Aby takich sytuacji nie było na rynku żywności, kultura organizacji musi być niezwykle silna poprzez ciągłe doskonalenie.
Autorka:
Anna Leśniak – Menadżer branży spożywczej w Quality Austria Polska
Chcesz wiedzieć więcej o certyfikacji?
Potrzebujesz dopasowanego warsztatu?
Zespół
Tomasz Kruk
Menadżer sprzedaży usług certyfikacyjnych i szkoleniowych Telefon:+48322266007 Komórka:+48575687300