IRIS (International Railway Industry Standard) to system zarządzania przedsiębiorstwem związany z koleją, który istnieje od 2006 roku i jest stosowany na całym świecie. Koncentruje się na ogólnym łańcuchu wartości dodanej (projektowanie i rozwój, sprzedaż, zakupy, produkcja i serwis), w tym na podstawowym zarządzaniu projektami.
W maju 2017 r. norma ta, opracowana specjalnie dla przemysłu kolejowego przez UNIFE (Stowarzyszenie Europejskiego Przemysłu Kolejowego) i uzupełniona o wymagania ISO 9001 poprzez dodanie wymagań specyficznych dla kolei, stała się ISO /TS 22163. Wraz z oceną zgodności certyfikacji IRIS®, ISO/TS 22163 stanowi podstawę certyfikacji zgodnie z IRIS Rev. 3. Wyraźnym celem niniejszej normy jest: Dobrze ugruntowany system zarządzania, który pomaga również osiągnąć odpowiednią jakość produktów i usług, który spełnia wymagania produktów przemysłu kolejowego - ich żywotność wynosi do 40 lat.
Zasadniczo ISO/TS 22163 obejmuje ISO 9001, które zostało uzupełnione i rozszerzone o wiele aspektów, takich jak zarządzanie projektem, wstępne pobieranie próbek (FAI - First Article Inspection), RAMS (niezawodność, dostępność, łatwość konserwacji i bezpieczeństwo) lub koszty cyklu życia. Szczególny nacisk kładziony jest między innymi na włączenie całego łańcucha dostaw.
Coraz więcej operatorów kolejowych zdaje sobie sprawę z korzyści, jakie mogą czerpać z certyfikacji IRIS. Dlatego certyfikacja IRIS staje się coraz bardziej podstawowym wymogiem uznania za dostawcę w dziedzinie budowy pojazdów szynowych i ich komponentów.
Firmy certyfikowane według IRIS są również wymienione w bazie danych UNIFE (http://www.iris-rail.org/). Ta baza danych ma wyraźną alokację do zakresu branżowego, a zatem może służyć jako ważna i pomocna platforma informacyjna dla nabywców poszukujących potencjalnych dostawców.
Korzyści, jakie można czerpać z certyfikacji IRIS, można zobaczyć na różne sposoby i są one dostępne dla wszystkich zainteresowanych stron:
Operatorzy kolejowi i integratorzy systemów:
Wyraźne skupienie się na zarządzaniu projektami i spojrzenie na ogólny łańcuch wartości dodanej, a także na tematy niezawodności, dostępności, bezpieczeństwa, zarządzania starzeniem się i kosztów cyklu życia ma pomóc zminimalizować koszty w takim samym stopniu, jak problemy z jakością produktu. Wzrasta zaufanie do nośności i trwałości stosunków umownych, które zwykle mają charakter długoterminowy.
Dostawcy komponentów:
Certyfikacja IRIS opiera się na poziomie dojrzałości, a organizacje otrzymają zróżnicowaną informację zwrotną dotyczącą trzech głównych kwestii (ogólna dojrzałość, koncentracja na kliencie, wydajność krytycznych procesów). Dlatego certyfikacja IRIS jest prawdziwym narzędziem umożliwiającym systematyczny rozwój systemu zarządzania, a tym samym firmy jako całości.
Ponadto renomowani integratorzy systemów obiecali nie przeprowadzać żadnych auditów systemów klient-dostawca w przypadku, gdy firmy są certyfikowane zgodnie z IRIS. Prawdą jest, że nadal przeprowadzane są pierwsze kontrole artykułów i odbiorów. W tym względzie nacisk zostanie jednak położony na produkt i jego proces produkcji. Może to również stanowić impuls do dalszego rozwoju firmy.
Po pomyślnym ukończeniu certyfikacji IRIS firmy mogą również ubiegać się o certyfikat ISO 9001. Z wyjątkiem opłat za certyfikat, nie są ponoszone żadne dodatkowe wydatki na audit.
Audit certyfikacyjny IRIS Rev. 3 opiera się na trzech filarach:
- ISO/TS 22163
- Zasady certyfikacji IRIS
- Narzędzie auditu IRIS
Dzięki temu i dzięki wysokim wymaganiom jakościowym stawianym auditorom, przejrzystość, a także korzyści, jakie mogą czerpać klienci, będą jak najwyższe.
Podobnie jak w ISO 9001, audit będzie składał się z pytań, na które można odpowiedzieć, klasyfikując wynik jako „wdrożony” lub „niewdrożony”. Pytania te zostaną uzupełnione o zadawanie pytań, na które można odpowiedzieć za pomocą 5-stopniowych poziomów dojrzałości („niewystarczający” do „zoptymalizowany”). W rezultacie firmy otrzymają informacje zwrotne na temat ich dojrzałości w % stopnia wdrożenia.
Certyfikacje mogą odbywać się w firmach zajmujących się:
- projektowanie i rozwój lub
- produkcja lub
- konserwacja i serwis
Wszyscy zarejestrowani auditorzy IRIS podlegają sztywnej procedurze selekcji i są ekspertami kolejowymi, którzy mają doświadczenie w systemach biznesowych, a także wiedzę specyficzną dla kolei. Auditorzy są zobowiązani do okresowych kontroli wiedzy i dalszych szkoleń.
Po pomyślnym przeprowadzeniu procesu akredytacji Quality Austria jest jedyną austriacką jednostką certyfikującą, która została akredytowana dla IRIS (International Railway Industry Standard) przez UNIFE (Stowarzyszenie Europejskiego Przemysłu Kolejowego) od grudnia 2014 r.
ISO 9001, ISO 14001, ISO 45001, SCC, ISO 31000, ISO 50001