FSC® oraz PEFC – certyfikacja wyrobów z drewna

Certyfikat FSC® / PEFC to ochrona i korzyści

Lasy są jednymi z najcenniejszych i najbardziej zróżnicowanych ekosystemów naszej planety. To właśnie lasy:

• zapewniają drewno i energię, surowce lecznicze i żywność;
• zapewniają siedliska wielu gatunkom roślin i zwierząt;
• stanowią kluczowy element w globalnym obiegu wody i węgla;
• zapobiegają pustynnieniu i odgrywają istotną rolę w regulacji klimatu.

Bez lasów stracilibyśmy wiele z tych dóbr, a miliony ludzi na całym świecie straciłoby podstawę egzystencji. Leśnictwo i przemysł drzewny stanowią również ważny element gospodarki. Jednakże lasy to jeden z wrażliwszych ekosystemów. Jeśli chcemy, by lasy nadal pełniły swoje funkcje, musimy je chronić i mądrze nimi zarządzać.
Konsumenci są coraz bardziej świadomi i zainteresowani pochodzeniem kupowanych produktów. Chcą podejmować odpowiedzialne decyzje podczas zakupów, biorąc pod uwagę zarówno aspekty społeczne jak i ekologiczne. Takie podejście znajduje również w coraz większym stopniu odzwierciedlenie w regulacjach prawnych.

Prawo wymaga od Ciebie ochrony lasu

Jakie wymagania w zakresie obrotu produktami z drewna stawia Państwo?
Od 3 marca 2013 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej nr 995/2010 z dnia 20 października 2010 r. (tak zwany EU Timber Regulation -EUTR), które nakłada na firmy wprowadzające drewno na rynek krajów UE obowiązek wdrożenia Systemu Zasad Należytej Staranności.

Główne zasady i wymagania dla FSC® i PEFC są następujące:

• zakaz wprowadzania nielegalnie pozyskanego drewna lub produktów pochodzących z takiego drewna na rynek Wspólnoty Europejskiej;
• obowiązek weryfikacji legalności wprowadzanych produktów z drewna nałożony na firmy oraz obowiązek oceny ryzyka z tym związanego;
• obowiązek prowadzenia ewidencji dostawców i klientów, czyli od kogo firma kupiła i komu sprzedała drewno lub wyroby z drewna.

Najtrudniejszym do spełnienia dla firm obowiązkiem jest weryfikacja legalności pozyskanego drewna. By to zrobić, firma musi uzyskać odpowiednie informacje od swoich dostawców, a w tym kraj pozyskania drewna, dane dostawców i informacje / deklaracje dotyczące zgodności drewna z prawem krajowym. Ponadto firma wprowadzająca na rynek unijny surowiec leśny musi przeprowadzić ocenę ryzyka związanego z daną dostawą, czy np. drewno nie zostało pozyskane ze źródeł nielegalnych, a następnie przetworzone i sprzedane z naruszeniem przepisów prawa krajowego lub międzynarodowego. W tej ocenie należy uwzględnić cały łańcuch przepływu surowca. Jeżeli z oceny wynika, że ryzyko pozyskania nielegalnego drewna jest wysokie, należy powziąć odpowiednie środki, by to ryzyko ograniczyć np. poprzez wyegzekwowanie od dostawcy dodatkowych informacji i ponowną weryfikację surowców.

Certyfikacja FSC® / PEFC przychodzi z pomocą

Na świecie funkcjonują dwa uznane systemy / standardy certyfikacji lasów i łańcuchów dostaw opracowane i wdrożone przez międzynarodowe organizacje promujące odpowiedzialne gospodarowanie zasobami leśnymi świata.

• Na początku lat 90-tych, na bazie publicznej debaty o potrzebie wprowadzenia zasad zrównoważonej gospodarki leśnej powstał system FSC® (Forest Stewardship Council®), który skupia właścicieli i zarządców lasów, organizacje społeczne i przyrodnicze, firmy przetwórstwa drzewnego i papierniczego, sieci handlowe oraz osoby prywatne, zainteresowane odpowiedzialną gospodarką leśną.
• W 1999 w Europie powstaje analogiczny system PEFC (Programme for the Endorsement of Forest Certification Schemes – Program Zatwierdzenia Systemów Certyfikacji Leśnej) wspierany przez przemysł drzewny, papierniczy, organizacje handlowe i organizacje działające dla ochrony środowiska naturalnego.
  Obie organizacje to niezależne, pozarządowe organizacje non-profit, których głównym celem jest promocja trwale zrównoważonej gospodarki leśnej przez certyfikację wykonywaną przez niezależne jednostki.

Systemy certyfikacji w gospodarce leśnej i łańcuchu dostaw funkcjonują na dwóch poziomach:

• Certyfikacja gospodarki leśnej FM (Forest Management), której celem jest zapewnienie, że las zarządzany jest z poszanowaniem zasad ochrony środowiska i wartości społecznych. System ten adresowany jest do właścicieli i zarządców obszarów leśnych.
• Certyfikacja łańcucha dostaw CoC (Chain of Custody) – obowiązuje zasada: Certyfikowany las – Certyfikowana firma – Certyfikowany produkt.

Co muszę zrobić, by uzyskać certyfikat FSC®?

Aby uzyskać certyfikat łańcucha dostaw FSC® CoC należy wdrożyć odpowiedni system zarządzania, by spełnić wymagania normy FSC-STD-40-004 V3-1 Standard FSC® dotyczący kontroli pochodzenia produktu.

Podstawowe wymagania normy FSC® brzmią następująco:
Pierwsza część standardu opisuje wymagania dotyczące systemu zarządzania łańcuchem dostaw. Wytyczne opisane w tej sekcji odnoszą się do roli kierownictwa i pozostałych pracowników we wdrażaniu i utrzymaniu systemu, szkoleń, w zakresie wymagań standardu FSC®, procedur, które należy opracować i wdrożyć, a także obowiązkowej dokumentacji. Wymagania związane z zarządzaniem łańcuchem dostaw obejmują również kwestie związane z przestrzeganiem zasad i przepisów BHP.
Kolejne wytyczne opisane w standardzie FSC® odnoszą się do zakresu systemu łańcucha kontroli pochodzenia produktu. W tym rozdziale, standard nakreśla wymagania dotyczące grup wyrobów objętych certyfikacją, takie jak np. obowiązek odpowiedniej klasyfikacji każdego produktu. Określenie zakresu systemu wymaga również wzięcia pod uwagę usług zlecanych na zewnątrz (outsourcing).
Podstawowy standard FSC® przedstawia także wymagania związane z całym procesem produkcji, uwzględniając przy tym zakup surowca, przechowywanie i sprzedaż gotowego wyrobu. W przypadku zakupu jakichkolwiek surowców, poza identyfikacją i zaklasyfikowaniem materiału, każda firma musi także weryfikować swoich dostawców.
Surowce i gotowe wyroby muszą być również nadzorowane w procesie produkcji. Każda firma ma obowiązek odnotowywać w postaci odpowiednich zapisów informacje na temat ilości materiałów wykorzystanych w produkcji i magazynowanych, a także o ilości wyprodukowanych i sprzedanych wyrobów (musi prowadzić tzw. bilans materiałowy).
Wymagania FSC® dotyczące sprzedaży określają przede wszystkim, jakie informacje należy umieścić na dokumentach sprzedażowych. Przestrzeganie wszystkich zasad dotyczących całego cyklu produkcji pozwala firmom na utrzymanie ciągłości łańcucha dostaw (wszyscy uczestnicy łańcucha posiadają certyfikaty) i umożliwia stosowanie odpowiednich oświadczeń o produktach.
Poza wymaganiami związanymi z zarządzaniem i procesem produkcji, standard FSC® określa również podstawowe wymagania dotyczące etykietowania wyrobów. Organizacje mogą stosować etykiety, które w przejrzysty sposób informują odbiorców o zgodności danych produktów ze standardami FSC®. Podstawowe wytyczne skupiają się głównie na określeniu zawartości procentowej materiałów certyfikowanych w danym wyrobie.
Dodatkowe informacje, które zostały zawarte w podstawowym standardzie FSC® dotyczą systemów kontroli łańcucha dostaw, które mogą być stosowane przez certyfikowane firmy. FSC® wyróżnia trzy takie systemy: transferowy, procentowy i kredytowy.

Co muszę zrobić, by uzyskać certyfikat PEFC?