Bezpieczeństwo na każdym torze
Certyfikat ECM - obowiązek i odpowiedzialność
Certyfikat ECM (ang. Entity in Charge of Maintenance) to dokument potwierdzający, że podmiot odpowiedzialny za utrzymanie pojazdów kolejowych posiada wdrożony i skuteczny system zarządzania utrzymaniem (MMS), zgodny z wymaganiami rozporządzenia (UE) 2019/779.
Dlaczego warto już teraz usprawnić zarządzanie bezpieczeństwem i systemem ECM
Branża kolejowa w Polsce – podobnie jak w całej Unii Europejskiej – podlega dynamicznym zmianom regulacyjnym i technologicznym. Wzrastają wymagania wobec systemów zarządzania bezpieczeństwem, a obowiązek certyfikacji podmiotów odpowiedzialnych za utrzymanie obejmujący pierwotnie jedynie podmioty odpowiedzialne za utrzymanie wagonów towarowych został rozszerzony na wszystkie kategorie pojazdów kolejowych. System zarządzania utrzymaniem staje się standardem, bez którego nie można już funkcjonować na rynku podmiotów realizujących usługi związane z utrzymaniem pojazdów kolejowych.
W obliczu tych zmian nie warto zwlekać. Zarządzanie ryzykiem, szkolenia, kultura bezpieczeństwa i aktualności dokumentacji to dziś nie tylko elementy compliance – to już standard wymagany przepisami prawa.
ECM – obowiązek i odpowiedzialność
Zmiany w zakresie obowiązku certyfikacji ECM dla wszystkich podmiotów realizujących utrzymanie pojazdów kolejowych obowiązują od 16 czerwca 2022 roku.
Każda organizacja odpowiedzialna za utrzymanie pojazdów kolejowych – nie tylko wagonów towarowych – musi posiadać ważny certyfikat ECM zgodny z rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) 2019/779. Obowiązek ten dotyczy wszystkich podmiotów odpowiedzialnych za utrzymanie pojazdów kolejowych, niezależnie od ich rodzaju.
Co daje certyfikat ECM?
Certyfikat ECM potwierdza, że dana jednostka:
- Posiada wdrożony skuteczny system zarządzania utrzymaniem,
- Zarządza ryzykiem technicznym i operacyjnym w sposób zgodny z CSM (Common Safety Methods),
- Spełnia wymagania Rozporządzenia 2019/779 w zakresie poprawnej realizacji funkcji poddanych przez podmiot wnioskujący o certyfikat procesowi certyfikacji ECM.
Brak certyfikacji może oznaczać nie tylko ograniczenia w działalności operacyjnej, ale również ryzyko kar, przestojów czy utraty zaufania klientów i partnerów.
Na zdjęciu obok: Wagon pasażerski w czasie prowadzenia utrzymania pojazdu (AK)
Co się zmieniło po wdrożeniu IV pakietu kolejowego?
Wdrożenie IV pakietu kolejowego przyniosło istotne zmiany w zakresie certyfikacji, dopuszczeń i utrzymania taboru w całej Unii Europejskiej – również w Polsce. Nowe przepisy zredefiniowały obowiązki podmiotów odpowiedzialnych za utrzymanie (ECM) i ujednoliciły systemy bezpieczeństwa.
Do najważniejszych zmian należą:
-
Obowiązkowa certyfikacja ECM
dla wszystkich typów pojazdów – nie tylko wagonów towarowych, ale również lokomotyw, EZT i wagonów pasażerskich. Od czerwca 2022 r. każdy ECM musi wykazać zgodność z wymaganiami rozporządzenia 2019/779, poprzez wdrożenie systemu zarządzania utrzymaniem (MMS).
-
Jednolity certyfikat bezpieczeństwa
zastąpił wcześniejsze certyfikaty części A i B. Dokument ten jest teraz wydawany centralnie przez Agencję Kolejową UE (ERA) lub krajowe organy bezpieczeństwa, w zależności od zakresu działalności.
-
Zezwolenie na wprowadzenie pojazdu do obrotu
w miejsce dotychczasowego „dopuszczenia do eksploatacji”. Zmiana ta ułatwia obieg dokumentacji technicznej w systemie unijnym i zwiększa interoperacyjność.
-
Coroczne raporty bezpieczeństwa
podmioty kolejowe zobowiązane są do regularnego raportowania danych o incydentach, ocen ryzyka i wdrożonych działaniach zapobiegawczych.
-
Uproszczone zasady opłat i procedur
procesy certyfikacyjne i rejestracyjne zostały uproszczone, a stawki za nie – ustandaryzowane.
Zmiany te istotnie wpłynęły na sposób zarządzania utrzymaniem taboru i procesami bezpieczeństwa w organizacjach kolejowych. Ich wdrożenie to nie tylko obowiązek prawny, ale również szansa na zwiększenie przejrzystości operacyjnej, ograniczenie ryzyk i poprawę efektywności technicznej.
Wiedza i kompetencje – najskuteczniejsza prewencja
Certyfikowany system ECM to jedno, ale jego skuteczność zależy od ludzi. Tylko dobrze przeszkolony zespół potrafi identyfikować ryzyka, reagować na zmiany i budować kulturę bezpieczeństwa.
Dlatego tak ważne są:
-
regularne szkolenia techniczne i prawne (np. z zakresu ECM, CSM),
-
odnawianie certyfikatów osobistych (ekspert ECM),
-
świadomość znaczenia czynników ludzkich i organizacyjnych,
-
ciągła komunikacja i analiza zdarzeń/incydentów.
Brak aktualnej wiedzy może prowadzić do nieprawidłowości w utrzymaniu, przestojów czy – co gorsza – realnych zagrożeń dla zdrowia i życia.
Kultura bezpieczeństwa to nie slogan
Firmy, które traktują bezpieczeństwo jako integralny element codziennej pracy – nie tylko dokumentów – osiągają najlepsze efekty. Kultura bezpieczeństwa to codzienna praktyka:
- przekazywania informacji o zagrożeniach,
- analizowania przyczyn zdarzeń (root cause analysis),
- wdrażania usprawnień w ramach zarządzania zmianą (Management of Change).
Tylko organizacja, która uczy się na bieżąco i nie boi się kwestionować rutyny, może liczyć na długofalowy rozwój i zaufanie rynku.
Na zdjęciu obok: Lokomotywa w czasie prowadzenia utrzymania pojazdu (AK)
Certyfikat ECM - Podsumowanie
W czasach, gdy przepisy się zmieniają, a odpowiedzialność rośnie, ECM staje się kluczowym elementem strategii każdej firmy działającej w sektorze kolejowym. Inwestycja w certyfikację, rozwój kompetencji i doskonalenie systemów zarządzania to nie tylko spełnianie wymogów formalnych – to inwestycja w realne bezpieczeństwo, stabilność i przyszłość organizacji.
Konkretne usługi Quality Austria wspierające wdrożenie ECM
Certyfikacja zgodności ECM (Poświadczenie zgodności ECM)
Quality Austria oferuje kompleksowy proces certyfikacji zgodny z rozporządzeniem UE 2019/779, obejmujący:
- audyt dokumentacji – weryfikacja, czy system utrzymania (MMS) spełnia wymogi załącznika II do rozporządzenia,
- inspekcje na miejscu – sprawdzenie, czy procedury utrzymania pojazdów są realizowane zgodnie z dokumentacją,
- możliwość certyfikacji całej floty – od wagonów towarowych, poprzez lokomotywy, zespoły trakcyjne i wagony pasażerskie, aż po maszyny torowe.
Proces certyfikacyjny Quality Austria jest akredytowany przez ERA i uwzględniony w ERADIS.
Więcej dowiesz się tutaj: Certyfikat ECM
Coroczne audyty nadzoru ECM
Po uzyskaniu certyfikatu, Quality Austria prowadzi coroczne kontrole nadzorcze – sprawdzając aktualność systemu utrzymania, zgodność z wymaganiami prawno‑technicznymi i działanie procesów. To gwarancja utrzymania certyfikacji ważnej na cały okres (do 5 lat) .
Szkolenia specjalistyczne
- „Wymagania certyfikacji ECM dla zakładów utrzymania taboru kolejowego”
Seria szkoleń QAP poświęcona szczegółowym wymogom rozporządzenia 2019/779 – obejmuje proces certyfikacyjny, rolę czterech funkcji ECM, dokumentację MMS oraz przygotowanie do audytu.
Dowiedz się więcej o naszych szkoleniach tutaj: Szkolenie
Potrzebujesz opinii eksperckiej?
Zespół
Adam Krulisz
Kierownik Centrum Kompetencyjnego Raily Telefon:+48322266007 Komórka:+48575687600