Certyfikacja wyrobów z drewna – PEFC

Lasy są jednymi z najcenniejszych i najbardziej zróżnicowanych ekosystemów naszej planety. To właśnie lasy:

• zapewniają drewno i energię, surowce lecznicze i żywność
• zapewniają siedliska wielu gatunkom
• stanowią kluczowy element w globalnym obiegu wody i węgla
• zapobiegają pustynnieniu i odgrywają istotną rolę w regulacji klimatu

Konsumenci są coraz bardziej świadomi i zainteresowani pochodzeniem kupowanych produktów. Chcą podejmować odpowiedzialne decyzje podczas zakupów, biorąc pod uwagę zarówno aspekty społeczne i ekologiczne. Takie podejście znajduje również w coraz większym stopniu odzwierciedlenie w regulacjach prawnych.

Prawo wymaga od Ciebie ochrony lasu

Nowym wymaganiem, które Polska jako członek Unii Europejskiej będzie musiała wprowadzić do swojego systemu prawnego jest Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1115 z dnia 31 maja 2023 r. EUDR (European Union Deforestation Regulation), które dotyczy importu i eksportu z UE niektórych towarów, które mogły się przyczynić do wylesiania i degradacji lasów. Te towary to m.in. kakao, olej palmowy, kauczuk, drewno. Państwa członkowskie mają czas do 30 grudnia 2024 r., aby wprowadzić przepisy krajowe w tej kwestii oraz ustanowić organy egzekwujące te wymagania. Rozporządzenie to uchyla również obowiązujące wcześniej Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej nr 995/2010 z dnia 20 października 2010 r. (tak zwany EU Timber Regulation -EUTR), które nakładał na firmy wprowadzające drewno na rynek krajów UE obowiązek wdrożenia Systemu Zasad Należytej Staranności.
Ciekawym narzędziem dla firm pomocnym we wdrażaniu regulacji prawnych i jednocześnie potwierdzającym, że firma spełnia te regulacje jest system certyfikacji łańcucha dostaw surowców pochodzenia leśnego. Jednym z nich jest certyfikacja według standardu PEFC ST.

Co to jest System PEFC?

System PEFC (Programme for the Endorsement of Forest Certification Schemes – Program Zatwierdzenia Systemów Certyfikacji Leśnej), który powstał w 1999 roku jest wspierany przez przemysł drzewny, papierniczy, organizacje handlowe i organizacje działające dla ochrony środowiska naturalnego.
Jest to niezależna, pozarządowa organizacja non-profit, której głównym celem jest promocja trwale zrównoważonej gospodarki leśnej przez certyfikację wykonywaną przez niezależne jednostki.
Systemy certyfikacji w gospodarce leśnej i łańcuchu dostaw funkcjonują na dwóch poziomach:
1) Certyfikacja gospodarki leśnej (Forest Management) – której celem jest zapewnienie, że las zarządzany jest z poszanowaniem zasad ochrony środowiska i wartości społecznych. System ten adresowany jest do właścicieli i zarządców obszarów leśnych.
2) Certyfikacja łańcucha dostaw (Chain of Custody) – której założeniem jest, że każdy w łańcuchu dostaw powinien posiadać swój własny certyfikat, aby wyrób końcowy mógł posiadać oznaczenie.

Obowiązuje zasada: Certyfikowany las - Certyfikowana firma - Certyfikowany produkt

Główne zasady i wymagania dla PEFC są następujące:

• zakaz wprowadzania nielegalnie pozyskanego drewna lub produktów pochodzących z takiego drewna na rynek Wspólnoty Europejskiej
• obowiązek weryfikacji legalności wprowadzanych produktów z drewna nałożony na firmy oraz obowiązek oceny ryzyka z tym związanego
• obowiązek prowadzenia ewidencji dostawców i klientów, czyli od kogo firma kupiła i komu sprzedała drewno lub wyroby z drewna

Najtrudniejszym do spełnienia dla firm obowiązkiem jest weryfikacja legalności pozyskanego drewna. By to zrobić firma musi uzyskać odpowiednie informacje od swoich dostawców, a w tym kraj pozyskania drewna, dane dostawców i informacje / deklaracje dotyczące zgodności drewna z prawem krajowym. Ponadto firma wprowadzająca na rynek unijny surowiec leśny musi przeprowadzić ocenę ryzyka związanego z daną dostawą, czy np. drewno nie zostało pozyskane ze źródeł nielegalnych, a następnie przetworzone i sprzedane z naruszeniem przepisów prawa krajowego lub międzynarodowego. W tej ocenie należy uwzględnić cały łańcuch przepływu surowca. Jeżeli z oceny wynika, że ryzyko pozyskania nielegalnego drewna jest wysokie, należy powziąć odpowiednie środki, by to ryzyko ograniczyć np. poprzez wyegzekwowanie od dostawcy dodatkowych informacji i ponowną weryfikację surowców.
Coraz więcej firm używających lokalnych surowców leśnych jest również zachęcanych przez swoich klientów / kontrahentów do wprowadzenia certyfikacji również w swojej organizacji.

Co muszę zrobić by uzyskać certyfikat PEFC?

Firmy, które chcą posiadać certyfikat PEFC i etykietować swoje wyroby, muszą spełniać wymagania dotyczące systemu zarządzania, procesu produkcji, sprzedaży i stosowania znaków towarowych, opisane w dokumencie „Łańcuch dostaw wyrobów zawierających surowce leśne - Wymagania. PEFC ST 2003:2020”.

Podstawowe wymagania normy PEFC

• Pierwsza część tego standardu koncentruje się na kwestii identyfikacji wyrobów i materiałów. Opisane zostały zasady przeprowadzania weryfikacji dostaw materiału, który ma zostać wykorzystany do produkcji certyfikowanych wyrobów. Wymagana przez PEFC kontrola certyfikatu dostawcy i odpowiednich dokumentów dostawy surowców jest jednym z najważniejszych etapów kontroli łańcucha dostaw.
• Kolejnym krokiem weryfikacji surowców, mającym zapobiec stosowaniu nielegalnie pozyskanych materiałów do produkcji wyrobów certyfikowanych, jest System Należytej Staranności, który został opisany w następnej części standardu PEFC. Przedstawione wymagania odnoszą się głównie do kwestii gromadzenia informacji o surowcach, przeprowadzania oceny ryzyka dostawców, a także działań, które należy podjąć w przypadku dostaw, które mogą pochodzić z nielegalnych źródeł.
• Następna część standardu opisuje, w jaki sposób certyfikowane firmy powinny postępować z materiałem, który już został zweryfikowany i przekazany do produkcji. Standard opisuje dwie metody kontroli certyfikowanego surowca i wyrobów, które mogą być stosowane przez firmy. Przedstawione zostały zasady doboru metody najbardziej odpowiedniej dla danej organizacji i szczegółowy opis każdej z metod.
• Zasady PEFC dotyczą również sprzedaży certyfikowanych wyrobów. Standard dotyczący łańcucha dostaw określa dokładnie, jakie informacje powinny znaleźć się w dokumentach sprzedażowych certyfikowanych wyrobów, a także nakreśla podstawowe zasady stosowania logotypów i etykiet na gotowych produktach.
• Kolejna część standardu PEFC opisuje minimalne wymagania dotyczące systemu zarządzania, który powinien funkcjonować w każdej firmie starającej się o certyfikat PEFC. System zarządzania obejmuje takie kwestie, jak rola pracowników w utrzymaniu zgodności z normami PEFC czy obowiązkowe procedury i dokumenty, które należy opracować i utrzymywać. Standard określa również zasady przeprowadzania wewnętrznych auditów firmy, a także przedstawia zasady kontroli podwykonawców. Wdrożenie i utrzymanie poprawnie funkcjonującego systemu zarządzania, zgodnego z wymaganiami PEFC, umożliwi każdej organizacji właściwe przeprowadzenie całego procesu zakupu, produkcji i sprzedaży certyfikowanych materiałów.
• W całym systemie kontroli pochodzenia produktu, niezwykle ważna jest troska o ochronę zdrowia, bezpieczeństwa i praw pracowników. W związku z tym, PEFC opracowało wymagania odnoszące się do zagadnień społecznych, które obowiązują posiadaczy certyfikatów. Wymagania te, oparte na Deklaracji Międzynarodowej Organizacji Pracy, zostały przedstawione w ostatniej części podstawowego standardu PEFC.

Organizacji, która spełnia opisane wyżej wymagania pozostaje tylko znalezienie odpowiadającej jej jednostki certyfikującej, która podczas niezależnego auditu potwierdzi spełnienie wymagań standardu i wystąpi o wydanie stosownego certyfikatu PEFC ST. Jednostka certyfikująca Quality Austria – Polska Sp. z o.o. od wielu lat uczestniczy w certyfikacji podmiotów gospodarczych w zakresie systemu zarządzania PEFC ST (zarządzanie łańcuchem dostaw surowców i produktów pochodzenia leśnego.

Zapraszamy do współpracy!